Türkiye’de son yılların en kurak periyotlarından biri yaşanıyor. Ocak ayının sonlarına gelindiği şu sıralarda mevsim normallerinin üzerinde sıcaklıklar kaydediliyor. Kuraklık ve ılıman geçen kış kaidelerinden arıcılık faaliyetleri de olumsuz etkileniyor. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Harun Baytekin, kuraklık ve sıcak havanın arı nüfusunda düşüşlerin ve randıman kaybının önüne geçmek için önlemlerin alınması gerektiğini söyledi. Alınması gereken tedbirlerin başında ‘arı kışlatma’ formülünün geldiğini vurguladı.
‘ARILARDA ÜREME AKTİFLİĞİNİ DEĞERLİ DERECEDE ETKİLİYOR’
Bu sene hem kurak hem de ılıman geçen kış koşullarının yaşandığını söyleyen Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Harun Baytekin, “Arılar büsbütün tabiatta açan çiçeklere bağımlı olarak hayatlarını sürdürüyorlar. Münasebetiyle sonbaharda yağan yağışlar, kış devrinde su havzalarının beslenmesi ve sonbaharda uyanan bitki örtüsü, aslında bahara güçlü giriyor ve daha bol ölçüde polen ve nektar veriyor. İlkbaharda, arıların çoğalma devrinde bu polen ve nektarlar arıları değerli derecede destekliyor. Şayet flora desteklemiyorsa, mecburen kendimiz destekliyoruz. 2 yıldan beri çok önemli iklim değişimi yaşıyoruz. Yağışlar doğal florayı çok fazla desteklemiyor. Su kaynakları tarafından badire var. Ilıman geçen kış şartları da arılarda üreme aktifliğini değerli derecede etkiliyor. Arılar kışında üretime devam ediyor. Yapılan araştırmalarda bunu gösteriyor ki dinlenemeyen kraliçe arılar, ilkbaharda, çoğalma periyodunda daha az sayıda yumurta bırakıyor. Bu yumurtalardan ürettiğimiz yeni koloniler, yeni ana arılarda düşük performans gösteriyor. Biz kolonileri güçlü koloniler haline getiremiyoruz. Daha çok 40-50 bin nüfusa lakin erişebiliyoruz, ayçiçeği, bal hasat periyoduna güçlü kolonilerle gidemiyoruz. Bu da bal verimimizi düşürüyor” diye konuştu.
‘ANADOLU ARISININ YAKLAŞIK 45 GÜN DİNLENMESİ LAZIM’
Tarihte yaşanan önemli kuraklık örnekleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Baytekin, Ama artık kâfi teknolojiye sahibiz. Bu çeşit doğal felaket olarak nitelendirdiğimiz kuraklık ve ılıman kış kurallarına alabileceğimiz önlemler var. Bunların başında ‘arı kışlatma’ geliyor. Bununla ilgili olarak yapılan çalışmalarda Anadolu arısının yaklaşık 45 gün diyapoza girmesi gerekiyor, yani dinlenmesi gerekiyor. 45 gün bu arıların salkım oluşturması gerekiyor. Bunu sağlamak için arılarımızı soğuk hava depolarında bekletebiliriz. Dünyada bu çeşit uygulamalar başlatıldı. Arıcılığın değerli merkezlerinden biri Kuzey Dakotalı arıcılar bunu uyguluyorlar. Aralık başında soğuk hava depolarına kovanları nakledip, 45 gün mühletle bekletiyor akabinde tekrar floraya çıkararak arıları beslemeye başlıyorlar ve çok da uygun sonuçlar elde ediyorlar. Daha evvel kimi arıcılarımız bunun uygulamasını yapmışlardı. Çok yeterli sonuçlar da aldılar ancak bununla ilgili olarak soğuk hava depolarının altyapısının geliştirilmesi, tekrar soğuklama mühletinin tespit edilmesiyle ilgili çalışmalara gereksinim var” sözlerini kullandı.
‘SOĞUKLAMA MUHTAÇLIĞI OLMAYAN IRKLARIMIZ DA VAR’
Bizim coğrafyamızda sahip olduğumuz arı ırklarının kışlama mühleti ne kadar olduğunun belirlenmesi gerektiğine de dikkat çeken Prof. Dr. Baytekin, “Soğuklama gereksinimi olmayan yahut diyapoza girmesi gerekmeyen birtakım arı ırklarımızda var. Örneğin İtalyan ırkı dediğimiz ırk. Kıyı kısımlarında çok güzel performans gösteriyor. Kışı ılıman geçen coğrafyalarımızda çok hoş, yıl uzunluğu çoğalıyor lakin biyolojik ritmi bizim coğrafyamıza, yani kışın nispeten serin geçen coğrafyalarda çok ahenk göstermiyor. Kış soğuklarından bu ırkımız ziyan görebiliyor. Arıcılarımıza naçizane tavsiyem yüksek rakımlarda 1-1,5 ay mühletle arılarını bekletebilirler. Akabinde daha ılıman bölgelere, yani kendi arılıklarına inmek suretiyle arıların diyapoz, salkımda kalma, soğuklama muhtaçlığını karşılayabilirler” dedi. (DHA)