ABD Lideri Joe Biden, Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde Körfez İşbirliği Kurulu üyesi 6 ülke ile Mısır, Irak ve Ürdün önderlerinin katıldığı dorukta yaptığı konuşmada, ABD’nin Orta Doğu planını açıkladı. ABD Lideri; Çin, Rusya ve İran da meydan okudu.
Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde ABD Lideri Joe Biden, Körfez İşbirliği Kuruluna (KİK) üye ülkeler (Suudi Arabistan, Katar, Bahreyn, Kuveyt, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri) ile Mısır, Irak ve Ürdün başkanlarının iştirakiyle “Cidde Güvenlik ve Kalkınma Zirvesi” gerçekleştirildi.
ORTA DOĞU PLANINI AÇIKLADI
ABD Lideri Biden tepede yaptığı konuşmada, ABD’nin Orta Doğu’dan uzaklaşmayacağını vurguladı. Biden, “ABD, istikrarı sağlamaya ve artan gaz fiyatlarını aksine çevirebilmek için dünya çapındaki petrol akışını arttırmaya çalışırken Orta Doğu’dan uzaklaşmayacak” dedi.
“ABD HİÇBİR YERE GİTMİYOR”
Biden, “Dünya daha rekabetçi hale geldikçe ve karşılaştığımız zorluklar daha karmaşık hale geldikçe çıkarlarımızın Orta Doğu’nun başarılarıyla ne kadar yakından ilgili olduğu benim için daha da net hale geliyor. Asla çekip gitmeyeceğiz ve Çin, Rusya yahut İran tarafından doldurulacak bir boşluk bırakmayacağız. Faal, unsurlu siyasetle bu periyodu inşa etmeye çalışacağız. ABD, hepinizle ortak bir formda bölgede olumlu bir gelecek inşa etmeye yatırım yapıyor ve ABD hiçbir yere gitmiyor” biçiminde konuştu.
Biden, ABD’nin bölgesel ilgilere odaklanarak Orta Doğu’da etkin ve ilgili bir ortak olmaya devam edeceğini kaydetti. “Bugün, bölgedeki savaşların, çok sayıda Amerikan gücünün katıldığı savaşların devam etmediğini söyleyebilmekten gurur duyuyorum” sözlerini kullanan Biden, ABD’nin kurallara dayalı bir memleketler arası nizama katkıda bulunan ülkeleri desteklemeye odaklanacağını ve bu ülkelerin kendilerini dış tehditlere karşı savunmalarına yardım edeceğini söyledi.
ARAP DÜNYASINA İNSAN HAKLARI ÇAĞRISI
Biden ayrıyeten, mevkidaşlarına bayan hakları da dahil olmak üzere insan haklarını garanti altına almaları ve vatandaşlarının söz özgürlüğüne hürmet duyulması istikametinde davette bulundu. Biden, “Gelecek, nüfuslarının tüm potansiyelini ortaya çıkaran ülkeler tarafından kazanılacaktır” diyerek halka ceza korkusu olmadan sorgulama ve eleştirme hakkı verilmesi gerektiğine dikkat çekti.
IRAK, MISIR VE BAE BAŞKANLARIYLA GÖRÜŞTÜ
Biden, Orta Doğu çeşidinin son durağı Cidde’deki tepeden evvel Irak, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri önderleriyle de ikili görüşmeler gerçekleştirdi. İki ay evvel BAE Devlet Lideri olan Muhammed bin Zayed Al Nahyan’ı ABD’ye davet eden Biden, iki ülke ortasında “güçlü ve büyüyen iş birliği dönemini” görmeyi dört gözle beklediğini söyledi.
Biden, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüşmesinde ise besin güvenliği ve güç arzındaki kesintileri ele aldı.
Mısır-ABD ilgileri, Mısır’ın Mayıs 2021’de Gazze’de ateşkes sağlama eforlarından evvel, insan hakları konusundaki farklılıklar nedeniyle Biden’ın başkanlığının birinci aylarında gergindi.
PETROL KRİZİ
Körfez ülkeleri Washington idaresinden ABD’nin bölgeden çekilme algısı nedeniyle gerilen stratejik bağlara somut bir taahhütte bulunmasını istiyordu.
Artan petrol fiyatlarına tahlil bulabilmek için Suudi Arabistan ziyareti kritik ehemmiyet taşıyan Biden ayrıyeten, İran’ın bölgedeki hakimiyetini ve Rusya ile Çin’in artan tesirini engellemek istiyor.
Zirve, lider seçilmesinden bu yana Rusya’nın Ukrayna’ya hücumları ve Çin’in Asya’daki artan tesirine odaklanan Biden’ın bölgeye olan bağlılığını göstermesi için bir fırsat olarak görülüyor.
İSRAİL’DEN DİREKT SUUDİ ARABİSTAN’A GELEN BİRİNCİ ABD BAŞKANI
Biden, Ocak 2021’de başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde birinci defa Suudi Arabistan’ı ziyaret ediyor.
Biden, Riyad idaresinin hava alanını İsrail dahil tüm sivil uçuşlara açmasının akabinde Tel Aviv’den direkt Suudi Arabistan’a gelen birinci ABD Lideri olmuştu.