ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Ukrayna tahılını ülke dışına çıkarmak üzere Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün yerini alabilecek bir alternatif olmadığını belirterek, Türkiye’nin bu husustaki uğraşlarına ait “Karadeniz Tahıl Teşebbüsü konusunda Türklere inancımız sonsuz.” sözlerini kullandı.
Price, pazartesi günü günlük basın toplantısında Rusya’nın Karadeniz Tahıl Teşebbüsü mutabakatından çekilmesini telaşla karşıladıklarına, bilhassa gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin bu teşebbüsün durdurulmasından etkileneceğine dikkati çekti.
Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye, Ukrayna ve Rusya ortasında imzalanan ve milyonlarca ton buğdayın Ukrayna limanlarından çıkarılmasına imkan sağlayan muahedenin yerine karadan tahıl nakliyatının mümkün olup olmayacağı sorusuna cevap veren Price, şu sözleri kullandı:
“Ukrayna’nın Tahıl Teşebbüsü yürürlüğe girmeden evvel bile karadan buğdayını nakletme kabiliyeti vardı. Münasebetiyle elbette Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşının başından beri yalnızca Karadeniz değil kara yolları da muhakkak ölçüde fonksiyonel oldu. Elbette ki Ukraynalı ortaklarımızla kara nakliyatının tesirli olup olmayacağına bakacağız ancak Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden tahıl ihraç etmesinin yerini alabilecek alternatif yok.”
Price, dün itibariyle Karadeniz Tahıl Teşebbüsü kapsamında 9,5 milyon metrik ton tahılın Ukrayna’dan çıkarıldığını ve bunun çoğunluğunun gelişmekte olan ülkelere gittiğini söyledi.
Sözcü, bu ölçüde büyük ölçüde tahılın Ukrayna’dan kara yoluyla çıkarılması için gerekli olan altyapıyı inşa etmenin ve Rus hücumlarının sürdüğü bir ortamda idame etmenin epeyce sıkıntı olacağını kaydetti.
Bu durumda Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün bir alternatifi olmadığını yineleyen Price, “Rusya’nın bu teşebbüsün önünde durması dünyadan çok önemli ölçüde kınama çekecek.” diye konuştu.
Rusya’nın tahıl teşebbüsü kapsamında çıkarılan mahsulün değerli bir kısmının Avrupa’ya gittiği savlarına da karşılık veren Price, teşebbüs kapsamında çıkarılan tahılın yüzde 66’sının gelişmekte olan ülkelere gittiğini, yüzde 19’unun ise en az gelişmiş ülkelere gittiğini, hatta gemilerden birinin şu anda iç savaştan ötürü besin kıtlığı yaşanan Etiyopya’ya gittiğini kaydetti.
Price, “Elbette Rusya’yı yalnızca bu muahedenin tarafları olan Ukrayna, Birleşmiş Milletler ve Türkiye’ye değil, tıpkı vakitte dünyanın geri kalanına da bu çok gereksinim duyulan teşebbüsün önünde durmama taahhüdünü yerine getirmeye çağırıyoruz.” dedi.
ABD’li gazetecinin Türkiye sorusu
Pazar günü 97 yüklü geminin limanda bulunduğunu tabir eden sözcü, 15 geminin giriş için Müşterek Uyum Merkezi’ne giriş kaydı yaptığı, 89 geminin ise programa katılmak üzere müracaat yaptığını belirtti.
Amerikan CNN Televizyonu muhabirinin Türkiye’nin bu muahedeyi sürdürmek üzere uğraş gösterip göstermediğine yönelik bir sorusuna Price, “Karadeniz’in Tahıl Teşebbüsü konusunda Türklere itimadımız sonsuz. Bu muahedenin tarafları olan Ukrayna, Birleşmiş Milletler, Türkiye ve hafta sonuna kadar Rusya, 9,5 milyon metrik ton tahılın dünyanın geri kalanına geçişini kolaylaştırmak için birkaç ay boyunca aktif bir formda birlikte çalıştı. Gerek bu teşebbüs, gerek Müşterek Uyum Merkezi konusunda Türkiye’nin oynadığı rolü, Türkiye’nin eforlarını takdir ediyoruz.” karşılığını verdi.