Emirhan Durmaz
İZMİR– 2023 Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerine 10 gün kala kamuoyu yoklamalarından çarpıcı sonuçlar yansımaya devam ediyor. Aksoy Araştırma Şirketi tarafından 1 Mayıs 2023 tarihinde yayınlanan son araştırma raporuna nazaran Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun %47,3’lük oy oranı ile Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın 5.2 puan önünde olduğu belirtildi.
Aksoy Araştırma Şirketi kurucusu Ertan Aksoy ile son düzlükteki bulgularını ve değerlendirmelerini konuşmak üzere bir ortaya geldik.
‘ANA ODAK BU BLOKU SABİT TUTMAK OLMALI’
Araştırma bulgularının gösterdiğine nazaran seçimlerin ikinci cinse kalma ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirten Ertan Aksoy, “Özellikle muhalif kesitlerde seçimlerin birinci tıpta biteceğine ait umut bir oldukça yüksek. Esasen bunun altının boş olmadığını söz etmek gerekir. O denli ki, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun oy bandının %47-48 dolaylarında seyrettiğini gözlemliyoruz. Bu durum, seçimin kazanılması için gerekli oy olan %50+1’den 2-3 puan geride olunduğunu gösteriyor ki, bu 2-3 puanlık fark anketlerin yanılgı hissesi içerisinde olan bir ölçüdür. Bununla birlikte seçimin son haftasına girerken, sık karşılaştığımız ‘seçmenin güçlü olana meyletme’ eğilimini de göz önüne aldığımızda bahsini ettiğimiz umudun haklı münasebetlerini görüyoruz” diye konuştu. Öte yandan, son haftaya girerken yapılması gerekenin potansiyel seçmene yönelmekten evvel büyük bloku tutmak olduğunu belirten Aksoy, “Yoksul ve işçi kısımlar bakımından ‘Erdoğan’a verilen takviye değerli oranda azalıyor’ diyemiyoruz. Bu kesimde önemli bir oy geçişi olmuyor. Kılıçdaroğlu’nun büyük dayanak topladığı kısımların gençler ve orta-üst sınıfa mensup çalışma çağındaki orta yaş olmak üzere iki ana kümeden oluştuğunu görüyoruz. Münasebetiyle ana odağın bu bloku sabit tutmak olması gerekir” dedi.
‘SEÇMEN, LİSTELERDEN ÇOK İKTİDAR DEĞİŞİMİNE ODAKLANMIŞ DURUMDA’
Kararsız seçmenlerin arttığına ait bir telaffuzun yayıldığını hatırlattığımız Ertan Aksoy, “Açıkçası bizim bu türlü bir bulgumuz yok. Bu seçimlerde ana etkenin ise kararsız seçmenlerden çok küçük partilerden büyük partilere geçiş olduğunu görüyoruz” dedi. Öte yandan liste tartışmalarına ait görüşünü aldığımız Aksoy, “Seçmenlerin listelere bakıp bakmadığını sorduğumuzda sırf %61’inin listelere bakmış olduğunu rapor ettik. Bakmış olan %61’lik kesim içerisinden ise sırf %7’lik bir kesim tutumunun olumsuz etkilendiğini belirtti. Bu sebeple listelerden çok iktidar değişimine odaklanmış bir seçmen profili gözlemlediğimizi söyleyebiliriz” tabirlerini kullandı.
‘İNCE’NİN ERİYEN TAKVİYESİ AKP’YE KAYIYOR’
Memleket Partisi önderi ve Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin HDP seçmeni haricinde her kesitten oy toplayabildiğini belirten Aksoy, “İnce’nin dört büyük partinin öfkeli seçmenlerinden oy topladığı ve bu bağlamda AKP’den de oy aldığı doğrudur. Baktığımızda İnce’nin Âlâ Parti’den, CHP’den, MHP’den ve AKP’den oy aldığını ve bir tek HDP/Yeşil Sol seçmeninden oy alamadığını görüyoruz. Fakat bir devir %9’lara kadar çıkan İnce’nin mevcut durumda %5’lere kadar gerilediğini ve bu %4’lük kaybın ise büyük ölçekte AKP’ye geri döndüğünü söyleyebiliriz” dedi. Bununla birlikte Cet İttifakı adayı Sinan Oğan’a da geçiş olduğunu belirten Ertan Aksoy, Oğan’ın ise %2,5’tan %5 dolaylarına ilerlediğini ve bu oyların büyük oranda MHP ve İYİ Parti seçmeninden kaydığını aktardı.
Ertan Aksoy ‘HÜDA-PAR DİREKT OY KAYBI YAŞATMASA DA AKP’YE DÖNME EĞİLİMİNİ KIRDI’
Hüda-Par’ın Cumhur İttifakı’na iştiraki sonrası direkt oy kaybı yaşatmadığını lisana getiren Ertan Aksoy, “Bununla birlikte AKP’nin ya da Erdoğan’ın oylarında yükselmeye de yol açmadı. Lakin, Hüda-Par ile ittifakı bir radikalleşme potansiyeli olarak okumak gerekir. Bu bağlamda ise Hüda-Par, radikalleşmeye karşı aralı olan muhafazakâr seçmenin AKP’ye dönme eğilimini kırmıştır” diye konuşurken, Tekrar Refah Partisi’nin ise firesize yakın bir takviye sağlayacağını belirtti.
‘HDP/YEŞİL SOL’UN ELİ GEÇTİĞİMİZ DEVİRLERDEKİ KADAR RAHAT DEĞİL’
Öncelikle Türkiye Personel Partisi’nin 2 puan civarında oya sahip olduğunu aktaran Ertan Aksoy, “Seçmenin güçlü olana meyletme üzere bir eğiliminden kelam etmiştik. Bu bağlamda TİP son düzlükte büyük partilere oy kaptırabilir, bunu göz önünde bulundurmak gerekir” diye belirtti. Bunun yanı sıra Yeşil Sol Parti’nin oylarında TİP nedenli bir azalma bulunup bulunmadığını sorduğumuz Aksoy, “HDP/Yeşil Sol’un elinin geçtiğimiz devirlerdeki kadar rahat olmadığını tabir etmemiz gerekir. Bunun ise temelde iki nedeni var. Bunlardan birincisi barajın 7 puana düşürülmesi sonrasında HDP’ye baraj aşırma gayesiyle verilen CHP tabanlı oyların çekilmesidir. İkincisi ise TİP’in birebir havuzdan oy almasıdır” karşılığını verdi.
‘İKTİDAR CEPHESİNDEN YÜKSELEN TELAFFUZLAR YENİLGİYİ KABUL EDİŞİ TEMSİL EDİYOR’
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “14 Mayıs seçimleri siyasi darbe girişimidir” ve Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın “14 Mayıs akşamı ya şampanya patlatıp bunu sabaha kadar kutlayanlar olacak ya da pak alnını şükür için secdeye koyanlar” kelamlarını hatırlattığımız Ertan Aksoy, “Bu telaffuzlar yenilgiyi kabul edişi temsil ediyor. Öte yandan kaybetmeyi ise garanti altına alıyor. O denli ki, bahsini ettiğimiz telaffuz biçimi iktidarın %30’luk sabit seçmenine temas ediyor olabilir fakat, potansiyel seçmenini ise olumsuz etkiliyor” diye konuştu. Bununla birlikte kaotik ortamlarda seçmenin umut vadeden tarafa yöneldiğini vurgulayan Aksoy, “İktidarın umuttan fazla kaygı vadettiğini görüyoruz. Bu yitirmeyi temsil etmektedir. Muhalefet, büyük çoğunlukta haklı çıkmasına karşın geçmişte birçok defa bu yanlışa düşmüştü. Lakin bugün açısından ders aldığını, maddi ve manevi olarak umudu örgütlediğini görüyoruz” tabirlerini kullandı.