Fundanur Öztürk, BBC Türkçe
Eczanelerde grip aşısı satışları sürüyor. 65 yaş üzeri ve kronik rahatsızlığı olan bireyler grip aşısından fiyatsız faydalanabilirken, bu kümenin dışında kalanlar 243 TL fiyatla grip aşısına ulaşıyor. BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, Türkiye’de riskli kümede yer alan yaklaşık 10 milyon şahsa yetecek sayıda grip aşısı olmadığını kıymetlendiriyor.
Tüm Eczacı Patronlar Sendikası’nın (TEİS) açıklamasına nazaran Eylül ayında Türkiye’ye 3,5 milyon grip aşısı geldi. Grip aşılamaları yaklaşık 8 gün evvel, 65 yaş üzeri ve risk kümesinde yer alan bireylerle başladı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kronik hastalıkları bulunanlar ile 65 yaş üstü vatandaşların fiyatsız olarak grip aşısı olabileceğini açıkladı. Riskli kümede bulunmayan fakat grip aşısı olmak isteyenler için grip aşılarının fiyatı 243 lira olarak belirlendi.
Mevsimsel grip sebebiyle yapılacak grip aşılarının ülkeye ulaştığını söyleyen Koca, “Bu mevzuda da hazırlığımız tam. Kâfi ölçüde grip aşımız mevcut” dedi.
Ancak BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlara nazaran, grip aşıları bu yıl da talebi karşılamayacak.
Ankara Eczacı Odası Lideri Eczacı Taner Ercanlı, Türkiye’de kronik hastalığı bulunan ve risk kümesinde yaklaşık 10 milyon kişi olduğunu belirtiyor:
“Şu anda depolardan eczanelere sevkiyat gerçekleşmeye başladı. Şimdilik aşı var lakin maalesef gelen aşı, her sene olduğu üzere yeniden yetmeyecek.”
BBC Türkçe’ye konuşan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Aile Hekimliği Kolu Lideri Dr. Emrah Kırımlı ise şimdiden eczanelerde grip aşısı eksikliğinin yaşandığını belirtiyor:
“Bugünden itibaren eczanelerde grip aşısı bulunmamaya başladı. İstek yaptığımız eczaneler, depolarda grip aşısının kalmadığını söylüyor.
“Problem şu ki, Sıhhat Bakanlığı tarafından ne kadar aşı tedarik edildiğini net olarak bilemiyoruz. Muhtemelen, fiyatsız aşı hakkı tanımlanan hastalarımız bile eczanelere gittiklerinde aşı yok karşılığıyla karşılaşacak.”
Grip aşısının tüm yurttaşlar için fiyatsız bir kamu hizmeti olarak tanımlanması gerektiği fikri de sıkça lisana getirilse de TTB Halk Sıhhati Kolu Lideri Dr. Gamze Varol birebir fikirde değil.
Sağlık Bakanlığı’nın grip aşısı konusunda aşikâr kümeleri önceliklendirerek fiyatsız hizmet sağlamasını olumlu bir uygulama olarak pahalandıran Dr. Varol, gribe karşı son derece tesirli kişisel korunma sistemleri varken, aşının tüm vatandaşlar için mecburî ve fiyatsız olması gerekmediğini söylüyor.
“Grip hadiselerinde artış görülüyor”
Her yıl güz aylarıyla birlikte, grip ve öbür teneffüs yolu enfeksiyonlarında artış yaşanan bir devir başlıyor.
Ancak tabiplere nazaran bu kış, her zamankinden daha fazla grip olaylarının görülmesi bekleniyor.
Covid-19 önlemleri sebebiyle bilhassa 2020-2021 döneminde çok az grip olayı görüldüğünü söyleyen tabipler, gribe karşı toplumsal bağışıklığın azalmış olabileceğini pahalandırıyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, aktüel bilgilere nazaran Türkiye’de grip hadiselerinde artış yaşandığını söylüyor.
“2021’de bu türlü olmadı zira o devir koronavirüs tedbirleri, öbür teneffüs enfeksiyonlarını da görülmesini engelledi. Şu anki tahliller Türkiye’de grip hadiselerinin arttığını gösteriyor. Bilhassa önümüzdeki ay daha çok artmasını bekliyoruz. Dikkatli olmakta fayda var.”
Uzmanlar, grip için alınması gereken tedbirlerin Covid-19 için yapılması gerekenlerle aşağı üst birebir olduğunu kıymetlendiriyor.
Alınması gereken önlemler; maske, ara ve el hijyeni ve âlâ havalandırma ve aşı formunda sıralanıyor.
Türkiye’nin grip aşısı siyaseti nasıl?
Sağlık Bakanlığı muhakkak 65 yaş üzeri ve kronik rahatsızlığı olan bireyler halinde risk kümeleri belirliyor ve bu şahısların aşı hakkını fiyatsız olarak tanımlıyor.
TTB Halk Sıhhati Kolu Lideri Dr. Gamze Varol, “TTB olarak herkese grip aşısı yapılsın üzere bir savımız yok” diyerek şöyle açıklıyor:
“Çünkü Türkiye’de hem çocukluk çağı hem de erişkin bağışıklamasında aşı takvimine alınabilecek daha öncelikli hastalıklarımız var. Grip aşısı bunların ortasında değil.”
“Covid sonrasında influenza riski artacak, bu bir gerçek. İnsanlara aşıyı önerebiliriz ancak şu anda, aşı olmak isteyen herkes için aşımız yok.”
Dr. Varol, sıhhat çalışanları ve hasta ile iç içe olan tıp fakültesi öğrencilerinin de grip için risk kümesi içerisine alınmasını talep ediyor:
“Grip aşısı riskli kümeler için fiyatsız olabilir lakin risk kümesinde olmayan şahıslar, aşıyı fiyatı mukabilinde alabilir. Zira temel muhafaza, ferdi korunmadan geçiyor.
“Korunmak için bu kadar değerli ve tesirli yollar varken, grip aşısının herkese fiyatsız olması savunacağımız bir yaklaşım değil.”
Ücretsiz aşı hakkınız olup olmadığını nasıl denetim edersiniz?
Vatandaşlar aile tabibine başvurarak da bu sorgulamayı yapabiliyor.