Türkiye ile Yunanistan arasındaki bağlantılar son vakitlerde gergin bir seyirle devam ediyor. İki ülke ortasındaki en büyük kriz sebeplerinden biri ise adaların silahsızlandırılması meselesi.
Aristotle Üniversitesi Tarih Kısmı fahri profesörü ve Aemios Yarımadası Araştırmaları Vakfı’nın eski başkanı Dimitris Kontis’in yakın vakitte yayınlanacak bir araştırmasına yer veren Yunan gazetesi Kathimerini, Yunanistan’ın Lozan ile yapmış olduğu muahedeyi ele aldı.
Son 15 yıldır Türkiye’nin Yunanistan’ı bu mutabakatla suçladığından bahseden haberde 1914’te Lozan Antlaşması ile Yunanistan’ın aldığı bu kararın hala geçerli olup olmadığına dair bir soru soruldu.
Soruya yanıt olarak gazetede bu muahedenin incelenmesi gerektiğinden bahsedildi. 13 Şubat 1914 tarihli kararın Yunan ordusunun ‘o periyotta alması gereken’ bir karar olduğu mazeret edilerek aslında bunun pratikte Türkiye’ye yönelik bir ‘tavsiye’ olduğu argüman edildi.
Haberin devamında “Anlaşmanın akabinde büyük güçler ortasındaki istikrar yıllar içinde değişmişti ve adalarla ilgili kararı uygulamak için rastgele bir düzenleme yoktu, bu karar uygulanmadı” denildi.
Ancak Yunanistan’ın bu argümanları temelsiz. Adaların silahsızlandırılması meselesinin ele alındığı Lozan Antlaşması, Türkiye, Britanya, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya tarafından imzalandı.
Antlaşma daimi ve bir geçerlilik tarihi yok. Yunanistan’ın kendi içinde mutabakatın kurallarını ihlal etme üzere keyfi davranışlarda bulunması antlaşmaya alışılmamış.