Sıcak hava balonu pilotlarının “3 ay” teorik, “300 saat” pratik eğitim alma koşulu bulunuyor.
Geçtiğimiz günlerde Nevşehir’in Kavak beldesinde sıcak hava balonunun sert iniş yapması sonucu meydana gelen kaza münasebetiyle gündeme gelen pilot eğitimleri, bu mevzuda uzmanlaşan özel eğitim merkezlerince gerçekleştiriliyor.
Pratik ve teorik eğitimlerle imtihanlar ise Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün (SHGM) kontrolünde yapılıyor.
Teorik ve pratik eğitimler 3 ay sürüyor lakin hava hukuku, meteoroloji, uçuş performans ve planlama başta olmak üzere 13 farklı branş dersi alan pilot adaylarının, imtihanda başarısız oldukları dersleri tekrar etmesi gerekiyor. Acil durum dersinin imtihanında ise tam puan alamayan adaylar, başarısız kabul ediliyor ve lisans alamıyor.
300 SAAT EĞİTİM VE DENEYİM UÇUŞU
Sınavda başarılı olarak lisans alan pilotların da ticari uçuş yapabilmek için öğretmen pilotlar eşliğinde 300 saat eğitim ve deneyim uçuşu gerçekleştirmesi gerekiyor.
Dünyada sıcak hava balonculuk faaliyetlerinin en ağır yapıldığı merkez olarak bilinen Kapadokya’da, mevsim şartlarından ötürü yılda ortama 250 gün balon uçuşu yapılabildiği göz önüne alındığında, adayların bir yıldan daha uzun mühlet eğitim uçuşuna iştirak sağlaması gerekiyor.
Lisansını alıp, gerekli uçuş saatini tamamlayan pilotlar, SHGM tarafından iki yılda bir düzey denetim imtihanlarına tabi tutuluyor. Lisanslı pilotlar imtihanlarda kâfi başarıyı sağlayamadığında uçuş hakları durdurulup, yine eğitim almaya yönlendiriliyor.
Sıcak hava balon cinslerinde pilotlar, turistlere eşsiz bir görünüm sunarken, etrafındaki balonlar ve kendilerini araçla karadan takip eden yer grubuyla telsizle irtibat halinde uçuş güvenliğini sağlıyor. Balonda, pilotun yanında bir de etraf ve sepet içi denetimine dayanak olmak maksadıyla gözlemci pilot misyon yapıyor.
Her balonda bulunması zarurî olan GPS aygıtları, sürat ve istikameti anlık kaydediyor. Ortalama bir saat süren tıbbın akabinde, pilotun belirlediği düz bir alana iniş yapılıyor. İnançlı inişin akabinde balonun havada kaldığı süreçte kaydedilen bilgiler SHGM yetkililerine iletiliyor.
SORUN YAŞAYAN PİLOTA VE FİRMAYA CEZA
Yetkililer, uçuş rotası dışına çıktığı yahut bir sorun yaşadığı tespit edilen pilotlar ile firmaya para cezası, lisans askıya alma ve lisans iptali üzere cezalar verebiliyor.
Kapadokya’daki balon pilotlarının maaşları deneyim edindiği uçuş saati baz alınarak belirleniyor. Ortalama bin saat uçuş deneyimi olan pilotlar 20- 30 bin lira ortasında maaş alabiliyor.
Pilot lisanslarının memleketler arası geçerliliği olduğu için Türk pilotlar öbür ülkelerde misyon yapabildiği üzere Türkiye’de de yabancı pilotlar çalışabiliyor. Kapadokya’da ise 350’den fazla Türk ve 14 yabancı pilot misyon yapıyor.
Sıcak hava balon çeşitlerine, çoklukla havanın sakin olduğu, termik rüzgarların başlamadığı sabahın erken saatlerinde müsaade veriliyor.
SHGM tarafından oluşturulan heyet, bölgenin farklı noktalarında hava şartlarını takip ediyor. Hava koşullarının uygun olduğuna karar verildiğinde sistem üzerinde firma ve pilotlara yeşil bayrak işareti veriliyor. Uygulama ekranını takip eden pilotlar, verilen müsaadenin akabinde sepetlerinde turistlerle gökyüzüne yükselebiliyor.
Çeşitli ülkelerde gerçekleştirilen sıcak hava balon tipleri, uçuş gün sayısı ve günlük 150 balonun kalkış yapması nedeniyle en ağır biçimde Kapadokya’da gerçekleştiriliyor.
Ruanda, Dubai, Kenya, Tanzanya, Myanmar, Mısır, Avustralya, İsveç ve Kuzey Amerika’da düzenlenen balon tipleri, yılın makul periyotlarında yapılırken, elverişli hava şartları nedeniyle Kapadokya’da 12 ay boyunca uçuş gerçekleştirilebiliyor.
Kapadokya’da 1997 yılında bir İngiliz firma tarafından deneme tipleri ile başlayan, 2000’li yılların başından itibaren gösterilen ilgiye paralel olarak artan balon çeşidi faaliyetleri bölgedeki 38 firma tarafından, 4-32 kişi kapasiteli balonlarla düzenleniyor.
Kapadokya’da bu yıl ocak-eylül periyodunda 508 bin 181 turist sıcak hava balon çeşitlerine katılarak, ülke iktisadına de kıymetli bir katkı sağladı.
Kış ve yaz aylarında, turizm dönemindeki hareketliliğe bağlı talep doğrultusunda kişi başı 120-160 euro ortasında fiyatla gerçekleştirilen tipler, yılda yaklaşık 80 milyon euro döviz girdisi sağlıyor.